Πώς θα τους τη διδάξουμε;
Στο ερώτημα «τι είναι ο χρόνος;» δεν μπορούμε να δώσουμε μία και μοναδική απάντηση, η οποία θα ικανοποιούσε μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων. Η έννοια του χρόνου είναι σύνθετη κι ερμηνεύεται διαφορετικά από κάθε άνθρωπο καθώς διέπεται από υποκειμενικά κριτήρια. Ακόμη όμως και στον ίδιο άνθρωπο η έννοια του χρόνου διαφοροποιείται κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Για το μικρό παιδί, μικρότερο των 3 ετών, ο χρόνος συνδέεται με τα βασικά γεγονότα της καθημερινότητα του όπως είναι τα γεύματα, το μπάνιο, ο ύπνος, η ώρα του παιχνιδιού. Σταδιακά, και καθώς το παιδί μας μεγαλώνει, αρχίζει και αντιλαμβάνεται το άμεσο παρελθόν και μέλλον και μπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά μεταξύ του «πριν» και του «μετά» . Είναι η φάση που τα παιδιά μπορούν να ακολουθήσουν οδηγίες με χρονικές έννοιες, όπως φράσεις του τύπου «Θα φάμε και μετά θα πάμε στο πάρκο» ή «πριν κοιμηθείς θα συμμαζέψεις τα παιχνίδια στο δωμάτιό σου». Στην προσχολική ηλικία, δηλαδή στην ηλικία των 4 έως 6 ετών, τα παιδιά κατανοούν ολοένα και περισσότερο αυτές τις χρονικές έννοιες και αρχίζουν να τις χρησιμοποιούν εύστοχα πλέον στο λόγο τους. Οι έννοιες «μέρα» «νύχτα» «πριν», «μετά», «αύριο», «χθες», «τώρα», «ύστερα», «μια στιγμή» υπάρχουν στην καθημερινό τους λεξιλόγιο. Σε αυτήν την ηλικία μπορεί το παιδί μας να είναι σε θέση να λέει τις ημέρες, δεν έχει όμως ακόμη απόλυτη επίγνωση της διαδοχής και της διάρκειάς των ημερών στο πλαίσιο του εβδομαδιαίου κύκλου. Παρόλο που κάποια παιδιά σε αυτή την ηλικία θα αρχίσουν να ζητούν ρολόι δεν είναι σε θέση να μάθουν την ώρα. Με την είσοδο του παιδιού στο Δημοτικό τα παιδιά αποκτούν καλύτερη αίσθηση του τι σημαίνει εποχή, μήνας, εβδομάδα. Στην ηλικία μεταξύ 7 και 9 ετών, τα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν την ώρα και το ρολόι παύει να είναι ένα απλό διακοσμητικό στοιχείο και αποκτά την πραγματική του υπόσταση. Σε αυτή την ηλικία αρχίζει να εξοικειώνεται και με τη χρήση ημερολογίου και με αυτό τον τρόπο του δίνεται η δυνατότητα να οργανώσει καλύτερα τόσο το καθημερινό του όσο και το εβδομαδιαίο του πρόγραμμα. Όταν το παιδί μας βρίσκεται στην Γ΄ τάξη του Δημοτικού σχολείου θα πρέπει να μπορεί να διαχειρίζεται με επιτυχία το χρόνο του και να βρίσκει ισορροπία ανάμεσα στις σχολικές του υποχρεώσεις και στον ελεύθερο χρόνο του. Για να βοηθηθεί μπορούμε να του δείξουμε πώς να φτιάχνει τα δικά του χρονοδιαγράμματα, τα οποία θα του επιτρέψουν να συνειδητοποιήσει πως χρησιμοποιεί το χρόνο του και, αν χρειαστεί, να κάνει τις απαραίτητες αναπροσαρμογές.
Αξίζει, λοιπόν, να έχουμε κατά νου τις ακόλουθες σκέψεις…
… κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό στο να κατακτήσει τις έννοιες του χρόνου!
… κατασκευάστε μαζί με το παιδί σας χάρτινα ρολόγια ή ρολόγια από πλαστελίνη καθώς έτσι θα έχετε την ευκαιρία να του εξηγήσετε από ποια μέρη αποτελείται και να μιλήσετε για το ρόλο που το καθένα από αυτά παίζει!
… δημιουργώντας ρουτίνες στην καθημερινότητα του παιδιού μας το βοηθούμε να κατανοήσει καλύτερα την έννοια του χρόνου!
… ένα μεγάλο ρολόι με διακριτούς αριθμούς και δείκτες είναι ο καλύτερος τρόπος να μάθουμε στο παιδί μας να διαβάζει την ώρα!
… παιδιά με δυσλεξία δυσκολεύονται περισσότερο στο να μάθουν να διαχειρίζονται σωστά το χρόνο!
… τέλος, ας μην ξεχνάμε, ότι πίσω από μια δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου, ειδικά όταν αυτή αφορά την ολοκλήρωση των σχολικών καθηκόντων, μπορεί να βρίσκεται μια άλλη ανάγκη. Όπως το να νιώθει συναισθηματική ανασφάλεια και να θέλει να κρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερο δίπλα του κάποιον ή να έχει κάποιο είδους μαθησιακής δυσκολίας!
Κολαρά Πέπη, MSc
Παιδαγωγός – Λογοθεραπεύτρια
Επιστημονική Υπεύθυνη του κέντρου Αγωγής Λόγου, Μάθησης & Αυτονομίας ΑΛΜΑ
https://www.facebook.com/kentroalma/
Περισσότερες πληροφορίες για τη «Δημιουργία Σχολικών Χρονοδιαγραμμάτων ανά Σχολική Τάξη » μπορείτε να επισκεφθείτε το σχετικό σύνδεσμο πατώντας εδώ
